۰۴ روش برخورد با مصدوم

الف- ارزیابی مقدماتی:
پس از ارزیابی موقعیت و تأمین امنیت کافی ، ابتدا باید با بررسی علائم حیاتی در مصدوم ، بر طبق الفبای احیا (ABC)که شامل A : ایجاد راه باز هوایی ، B : بهبودی وضع تنفس و C : ایجاد جریان خون مناسب است ، ارزیابی مقدماتی مصدوم را انجام دهید و در صورتی که نیاز به کمک دارید بلافاصله شخصی را برای درخواست کمک بفرستید . در مورد مصدوم مشخص کنید که آیا وی : هوشیار است ؟ راههای هوایی او باز می‌باشند ؟ تنفس و نبض دارد ؟ یافته‌های شما تعیین کننده مقدمات مورد نیاز و میزان کمک مورد لزوم می‌باشد .
- روش ارزیابی مقدماتی:
۱- سطح هوشیاری را بررسی کنید. ابتدا با مصدوم به وضوح و با صدای بلند صحبت کنید، اگر واکنشی نشان نداد احتمال می‌رود که دچار بیهوشی شده باشد. سعی کنید با انجام اعمالی مثل تکان دادن شانه بیمار، عکس العملی در او ایجاد کنید. دقت کنید تا سر و گردن مصدوم حرکت داده نشوند.
۲- راههای هوایی مصدوم را باز کنید(A) . ممکن است مسیر هوایی مصدوم بعلت به عقب افتادن زبان مسدود شود . اگر احتمال نمی‌دهید که گردن آسیب دیده باشد ، می‌توانید راههای هوایی او را با بالا بردن چانه و مختصری متمایل کردن سر به سمت عقب باز کنید .
۳- وجود تنفس را بررسی کنید (B)
پس از باز کردن راه هوایی ، به کمک حواس بینایی (مشاهده حرکات قفسه سینه) ، شنوایی و حس کردن تنفس روی گونه‌های خود می‌توانید در مورد وجود یا عدم وجود تنفس نتیجه گیری کنید .
۴- گردش خون را بررسی کنید.
اگر قلب با قدرت کافی تپش داشته باشد شما باید قادر به حس کردن نبض در نواحی گردنی و یا مچ دست بیمار باشید.
۵- وجود خونریزی در مصدوم را بررسی کنید.
از دست رفتن مقادیر زیاد خون باعث کاهش جریان خون اندام‌های حیاتی گردیده و می‌تواند باعث ایجاد شوک گردد. به محض تثبیت نبض و تنفس باید خونریزی‌های شدید را تحت کنترل درآورید.
به محض تثبیت موقعیت مصدوم، شرایط زیر را مبنای تصمیم گیری در مورد اقدام بعدی قرار دهید. این که آیا مصدوم:
- بیهوش، بدون تنفس و نبض است
- بیهوش، بدون تنفس و دارای نبض است
- بیهوش بوده ولی تنفس و نبض دارد
- هوشیار است، تنفس و نبض هم دارد

ب- ارزیابی کامل
پس از ارزیابی مقدماتی و اطمینان از عدم وجود خطرات جدی و فوری، باید جزئیات بیشتری را بررسی نمائید که این امر معمولاً احتیاج به انجام معاینه بالینی مصدوم خواهد داشت.
۱- تاریخچه: تاریخچه شامل داستان کاملی از نحوه بروز سانحه، نحوه ایجاد ضایعه و یا نحوه شروع و تداوم بیماری بوده و به عبارتی دیگر تمامی سوابق مربوط به وضعیت بیمار را در بر می‌گیرد.
۲- علائم (توصیف شونده) و نشانه‌ها (قابل معاینه)
هر ضایعه یا بیماری به گونه مشخصی جلوه گر می‌شود که ممکن است شما را در تشخیص کمک کند. این نشانه‌ها دو دسته هستند، علائمی که توسط فرد بیان می‌شوند و علائمی که در معاینه بالینی فرد بدست می آیند. برخی از این علائم کاملاً واضح هستند ولی برخی دیگر ممکن است در صورت عدم انجام معاینه کامل مخفی بمانند، بنابر این بهتر است معاینه مصدوم از سر تا نوک پنجه‌ها انجام گیرد. یک مصدوم هوشیار را می‌توان در همان وضعیتی که با او روبرو شده‌اید معاینه نمود و یا پس از تثبیت صدمات واضح، وی را تحت بررسی قرار داد. در برخورد با مصدومین بیهوش، ابتدا باید راههای هوایی را باز و تثبیت کنید و سپس معاینه او را انجام دهید.(به قسمت نحوه معاینه مصدوم مراجعه شود)
منبع: مبانی کمک‌های اولیه، ترجمه: دکتر نادر سید رضوی.
انتشارات: مؤسسه آموزش عالی علمی کاربردی هلال ایران. چاپ اول .۱۳۸۳.